rTMS یک درمان غیرتهاجمی و مبتنی بر فناوری نوین است که به سبب مزایای فراوانی که دارد طی سال‌های اخیر مورد توجه متخصصان مغز و اعصاب و بیماران قرار گرفته است. فناوری تحریک مغناطیسی مغز بدون نیاز به جراحی، دارو یا بیهوشی به بهبود وضعیت روانی و عصبی بیماران می‌پردازد و بیماری‌هایی مثل افسردگی مقاوم، اضطراب، وسواس فکری-عملی، میگرن، اعتیاد، صرع و بسیاری اختلالات روانی را درمان می‌کند. در این مطلب سایت دکتر دشتکی به این سوال که دستگاه rTMS چیست و به چه شکل کار می‌کند پاسخ می‌دهیم.
دستگاه rTMS چیست؟
rTMS مخفف «Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation» به معنای« تحریک مغناطیسی فراجمجمه‌ای مکرر» است. این فناوری برای نخستین بار در دهه ۱۹۸۰ توسط محققان علوم اعصاب معرفی شد و امروزه یکی از معتبرترین ابزارهای درمانی در حوزه روان‌پزشکی و نورولوژی محسوب می‌شود.
این دستگاه از یک سیم‌پیچ (کویل) تشکیل شده که بر روی جمجمه در ناحیه‌ای خاص از سر قرار می‌گیرد. کویل با عبور جریان الکتریکی، یک میدان مغناطیسی قوی و متمرکز تولید می‌کند که از پوست سر و استخوان جمجمه عبور کرده و نورون‌های قشر مغز را تحریک می‌کند. این تحریک باعث تغییر در فعالیت الکتریکی مغز شده و در بلندمدت به تنظیم مجدد مسیرهای عصبی کمک می‌کند. هدف این پالس‌ها تحریک نورن‌های عصبی مغز است و بدون هیچ دردی از پوست سر، استخوان و پرده‌های مغز عبور می‌کند.
rTMS به‌ویژه برای بیمارانی که نسبت به داروهای شیمیایی واکنش مناسبی ندارند یا از عوارض جانبی آن‌ها رنج می‌برند، گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شود.
چه زمانی از rTMS استفاده می‌شود؟
زمانی که درمان‌های مرسوم به بهبود فرد کمکی نکند یا در صورتی که درمان‌های دارویی عوارض بالایی داشته و شخص نتواند از آن استفاده کند، معمولا متخصص به سراغ استفاده از دستگاه rTMS می‌رود. در برخی موارد، درمانگر میزان اثر بخشی درمان‌های روانشناختی را پایین ارزیابی کرده یا از روند درمان ناراضی است در این موارد هم استفاده از این شیوه نوین درمانی راهکار مناسبی است. سایر مواردی که استفاده از این روش درمانی توصیه می‌شود عبارتند از:
- مقاومت فرد به استفاده از دارو
- کند بودن روند درمان
- اثر بخشی پایین راهکارهای درمانی قبلی
درمان با rTMS چه مزایایی دارد؟
استفاده از rTMS مزایای بی‌شماری دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
غیرتهاجمی بودن rTMS
یکی از مهم‌ترین مزایای rTMS این است که این روش درمان هیچ نیازی به جراحی، بیهوشی یا تزریق ندارد.
بدون درد بودن
در فرایند درمان با rTMS، ممکن است فرد احساس خفیف کوبش یا سوزن‌سوزن شدن داشته باشد اما این فرایند به هیچ عنوان دردناک نیست.
حداقل عوارض جانبی
نسبت به دارودرمانی یا ECT (الکتروشوک)، عوارض بسیار کمتری دارد.
بازگشت سریع به زندگی روزمره
بیمار بلافاصله پس از جلسه درمان می‌تواند به محل کار یا زندگی خود بازگردد.
اثرگذاری بلندمدت
در بسیاری از بیماران، اثرات درمانی تا ماه‌ها پس از اتمام جلسات باقی می‌ماند.
قابل تکرار بودن
درمان را می‌توان در صورت نیاز تکرار کرد.
عوارض استفاده از روش درمانی rTMS کدام است؟
این روش نوین درمانی عوارض بسیار کمی دارد که معمولا ماندگاری آن‌ها هم کوتاه مدت است به نحوی که بیشتر افرادی که از rTMS استفاده کردند آن را بدون عارضه می‌دانند اما در طول انجام درمان شخص ممکن است عوارض زیر را تجربه کند:
- درد عضلانی
- سرگیجه
- وزوز گوش
- سوزن سوزن شدن عضلات
- کاهش موقت و کوتاه مدت شنوایی
- تحریک شدن با صدا
- سردرد خفیف و کوتاه مدت
- بروز دوره شیدایی در افراد مبتلا به اختلال شخصیت دوقطبی
- حالت تهوع
فرآیند جلسات درمانی به چه شکل است؟
درمان با rTMS معمولاً به شکل زیر انجام می‌شود:
ارزیابی اولیه
مانند هر روش درمانی دیگری، درمان با rTMS هم با معاینه و بررسی دقیق پزشک آغاز می‌شود. روانپزشک مجموعه با بررسی علائم و انجام آزمایشات محل دقیق تحریک را تعیین می‌کند.
تنظیم پارامترها
شامل فرکانس، شدت تحریک و ناحیه هدف می‌شود.
جلسات درمانی
هر جلسه حدود ۲۰ تا ۴۰ دقیقه طول می‌کشد و تعداد جلسات بین ۱۵ تا ۳۰ جلسه بسته به نوع اختلال و شدت آن متغیر است.
پیگیری درمان
ارزیابی اثربخشی درمان و در صورت لزوم تنظیم مجدد پارامترها که توسط متخصص انجام می‌شود.
بیمار می‌تواند بلافاصله پس از جلسه درمان به فعالیت‌های روزمره بازگردد.
کلینکیک دکتر دشتکی با در اختیار داشتن کادر مجرب و دستگاه‌های روز دنیا به درمان انواع اختلالات روانی با کمک دستگاه rTMS می‌پردازد. در این مرکز بیمار از لحظه ورود تا پایان درمان و حتی پس از آن از خدمات مشاوره، درمان و همراهی متخصصان بهره می‌برد. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو وقت ویزیت با ما تماس بگیرید.