زمانی که کودکان با چالش‌های رفتاری و عاطفی مواجه می‌شود یا نمی‌توانند با دیگران تعامل کنند والدین نگران و دستپاچه می‌شوند. در بیشتر مواقع تمایل دارند یا یک متخصص مشورت کنند اما انتخاب روانشناس کودک کار ساده‌ای نیست و حتی نمی‌دانند در جلسات روانشناسی کودک چه می‌گذرد. در این مطلب سایت دکتردشتکی به شما کمک می‌کنیم معیارهای انتخاب روانشناس کودک را بشناسید و بفهمید در جلسات مشاوره روانشناسی کودکان چه می‌گذرد.
از کجا بفهمیم که کودک به مشاوره روانشناسی نیاز دارد؟
قبل از انتخاب روانشناس کودک باید اطمینان حاصل کرد که به یک متخصص نیاز است. اینکه کودک پرخاشگری کند، نوسان احساسات داشته باشد و به نظر والدین سرکش باشد به تنهایی دلیل اینکه نیاز به مشاوره دارد نیست بلکه باید علائم اختلالات روانی را از خود بروز بدهد.
همه انسان‌ها در دوره‌ای از زندگی خود روزهای سختی را می‌گذرانند و دچار نوسانات خلقی می‌شوند کودکان و نوجوانان هم از این امر مستثنی نیستند بنابراین هر بدرفتاری یا تغییر در رفتار را نمی‌توان اختلال در نظر گرفت و به متخصص مراجعه کرد. والدین موظف هستند در کنار آموزش اصول زندگی به کودک و بررسی شرایط جسمی او مراقب شرایط روحی کودک هم باشند و نشانه‌های مشکل روحی را در او تشخیص داده هر زمان لازم بود با متخصص ارتباط بگیرند. در اینجا به علائمی که زنگ هشدار برای مشورت با متخصص روانشناسی کودکان هستند را مرور می‌کنیم:
تغییرعادت‌های خواب
گاهی کودکان برای خوابیدن دچار مشکل می‌شوند، کابوس می‌بینند و استراحت کاملی ندارند. یک نشانه هشدار زمانی است که کودک پیشتر به راحتی و تنها در اتاق خود استراحت می‌کرده اما اکنون نمی‌تواند به تنهایی بخوابد. ترس از بسته شدن چشم‌ها، ناآرامی در خواب و مواردی از این دست نشانه‌های اختلال در خواب و مشکلات روانی هستند که باید ریشه یابی شوند.
نشان دادن رفتارهای مخرب و نادرست
اگر کودک تغییر رفتاری شدیدی نشان می‌دهد، پرخاشگر و عصبی شده، به قوانین احترام نمی‌گذارد، با دوستان و نزدیکان خود بد رفتاری می‌کند یا به خودش آسیب می‌رساند و این رفتارها ادامه‌دار است؛ حتما باید به فکر انتخاب روانشناس کودک بود.
تغییر در اشتها و غذاخوردن
کم‌اشتهایی، پرخوری، تغییر در عادت‌های غذایی، بهانه‌گیری در زمان غذا خوردن و تمایل به تنهایی غذا خوردن مواردی است که نباید به سادگی از کنار آن‌ها عبور کرد به ویژه زمانی که به یکباره خود بروز می‌کنند و ادامه‌دار هستند.
درگیری با غم و اندوه
کودک پرانرژی و شادی که تا دیروز دائما در حال کشف دنیای اطراف خود بود درگیر غم و اندوه شده و انگار بار سنگینی را به دوش می‌کشد این یک زنگ خطر است که باید جدی گرفته شود.
مواردی مثل منزوی شدن کودک، ناتوانی در تمرکز، افت شدید تحصیلی، ایجاد مشکل در مدرسه و خانه، شکایت سرپرستان و مربیان همگی مواردی هستند که نیاز به مشاوره روانشناسی را آشکار می‌کنند.
انتخاب روانشناس کودک چطور باید انجام شود؟
قدم اول برای انتخاب روانشناس کودک شناسایی معیارهای تشخیص یک روانشناس خوب است. هرکدام از متخصصان روانشناسی روی بخشی از اختلالات متمرکز شدند به همین دلیل نوع اختلال کودک و شدت آن در انتخاب متخصص خوب تاثیر دارد. نوع شخصیت کودک و شیوه تعامل با متخصص هم در انتخاب تاثیرگذار است، باید فردی انتخاب شود که کودک با او ارتباط خوبی گرفته و اعتماد متقابل بین آن‌ها شکل گرفته است. برخی از مهمترین ملاک‌های انتخاب روانشناس کودک عبارتند از:
داشتن تخصص و مدرک حرفه‌ای
یک روانشناس خوب و حرفه‌ای در حوزه روانشناسی تحصیل کرده، روش‌های مختلف درمانی را می‌شناسد و باگرفتن مدارک و سرتیفیکیت‌های مختلف دانش خود را به روز می‌کند.
باتجربه بودن در کار با کودک
متخصص خوب و حرفه‌ای در کنار تحصیل تجربه کافی در خصوص کار با کودکان را دارد و به همین دلیل در تشخیص و تعریف مراحل درمان عملکرد خوبی دارد.
تعریف برنامه درمانی شخصی‌سازی شده
هر کودک دنیای خاص خود را دارد، متخصص باید با توجه به روحیه کودک، شرایط، نوع و شدت اختلال و در نظر گرفتن تمامی جوانب یک درمان اختصاصی و شخصی سازی شده برای او در نظر بگیرد.
برقرای ارتباط صحیح با کودک
متخصص باید ارتباط خوب و قوی با کودک شکل بدهد و در عین حال رابطه او با کودک حرفه‌ای و با رعایت تمامی نکات تخصصی باشد.
انتخاب روانشناس کودک از چه راه‌هایی امکان پذیر است؟
اینترنت امکانات خوبی برای انتخاب متخصص در اختیار والدین قرار داده، علاوه بر جستجو در موتورهای جستجو مراجعه به سایت‌های مرجع کمک می‌کند والدین بتوانند بهترین متخصصان را پیدا کنند، نظراتی که در مورد عملکرد آن‌ها مطرح شده را مطالعه کنند و به مقایسه متخصصان بپردازند.
اینترنت یک منبع خوب است اما به تنهایی کافی نیست مراجعه حضوری، صحبت با والدین کودکان دیگر و توجه به بازخورد کودک هم بسیار مهم است. والدین می‌توانند از اطرافیان خود، والدین سایر کودکان، مربی‌ها و معلمان کودک هم برای انتخاب متخصص خوب مشورت بگیرند. حتما باید نظر کودک را در مورد مشاور جویا شد و سعی شود فردی انتخاب شود که کودک به او علاقه داشته باشد.
جلسه ابتدایی بعد از بررسی تمامی جوانب و انتخاب متخصص بسیار مهم و اثرگذار است، در طول جلسه والدین می‌توانند سوالات خود را از متخصص بپرسند، برنامه‌های درمانی او را بررسی کنند و در مورد انتخاب خود تصمیم بگیرند.
نکات مهم در انتخاب روانشناس کودک کدام است؟
در اینجا به برخی از نکات مهم که هنگام انتخاب روانشناس کودک باید به آن توجه کرد را با خوانندگان عزیز به اشتراک می‌گذاریم:
- هزینه جلسات درمانی مهم است پیش از تصمیم‌گیری در مورد این موضوع والدین باید در مورد هزینه جلسات و تعداد جلسات درمانی مورد نیاز سوال کنند و هنگام انتخاب این مورد را در نظر داشته باشند
- کلینیک روانشناسی هم در کنار انتخاب متخصص مهم است باید کلینیکی انتخاب شود که امکانات کامل در اختیار داشته باشد و در صورت نیاز به درمان‌های غیر دارویی مثل نوروفیدبک یا استفاده از دستگاه آرتی ام اس و تی دی سی اس مجهز باشد
- روش‌های درمانی متخصص باید به دقت مورد بررسی قرار گرفته شود و اطمینان حاصل کرد که از جدیدترین متدها بهره می‌گیرد
- هرگونه تغییر در رفتار کودک و تغییر شرایط کودک در طول جلسات درمانی باید با متخصص درمیان گذاشته شود و اطلاعات متخصص را در خصوص وضعیت کودک به روز کرد
در جلسات روانشناسی کودک چه می‌گذرد؟
انتخاب روانشناس کودک به تنهایی کافی نیست والدین باید بدانند در جلسات مشاوره چه می‌گذرد که شرایط را تحت نظر داشته باشند و اگر کار اصولی پیش نرفت متخصص را تغییر دهند. والدین مسئول تربیت و مراقبت از کودکان هستند آن‌ها در ایجاد حس آرامش کودک و تقویت عزت نفس او نقش کلیدی دارند. به همین دلیل در طول جلسات مشاوره کار والدین تمام نمی‌شود همراهی آن‌ها با متخصص، پیگری مراحل کار و جلوگیری از صدمات احتمالی کودک هم مهم است.
درطول جلسات درمانی متخصص قبل از هر چیز یک مشاهده‌گر دقیق و حرفه‌ای است، سعی می‌کند از کودک سوال بپرسد، رفتارها و واکنش‌های او را مشاهده کرده و اختلالات را ریشه یابی کند.
برای تشخیص دقیق معمولا متخصص فرم‌هایی در اختیار والدین قرار می‌دهد یا از طریق پرسش سوابق پزشکی، سابقه بیماری‌های روانی در خانواده و تجربیاتی ناخوشایندی که کودک داشته را دریافت می‌کند. معمولا مشاور پیش از کار با کودک با والدین او صحبت می‌کند و به ارزیابی شرایط می‌پردازد. والدین در طول جلسه باید صادق باشند و به سوالات متخصص پاسخ دهند.
متخصص بسته به نیاز کودک ممکن است جلسات روان درمانی، دارودرمانی، خانواده درمانی و استفاده از دستگاه‌های مختلف را پیشنهاد دهد. درطول درمان متخصص بسته به شرایط ممکن است درمان‌های تکمیلی تجویز کند یا مسیر درمان خود را تغییر دهد. یک روانشناس حرفه‌ای منعطف است و در صورت نیاز برنامه‌های درمانی خود را به روز می‌کند. اعتماد به متخصص هم یکی از مراحل مهم کار است که والدین باید به آن توجه داشته باشند تا درمان مسیر درست خود را در پی بگیرد و پیشرفت در وضعیت کودک دیده شود.
نتیجه گیری
انتخاب روانشناس کودک بسیار مهم است و باید با نهایت دقت انجام شود. داشتن تحصیلات مرتبط، به روز بودن اطلاعات، تعامل خوب با کودک و داشتن تجربه کار با کودکان از مواردی است که هنگام انتخاب متخصص باید در نظر داشت. اگر متخصص به خوبی انتخاب شود درمان صحیح برای اختلالات روانی کودک در نظر گرفته شده و درمان در سریع‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود. در غیر اینصورت کار به درستی پیش نمی‌رود ممکن است صدمات جبران ناپذیری به کودک وارد شود و سبب ناامیدی از درمان شود.