شب ادراری در کودکان مشکل ناخوشایندی است که خود آن‌ها و خانواده را آزار می‌دهد امادر اغلب موارد این مشکل کوتاه مدت است و برطرف می‌شود. گاهی روند ترک مشکل برای کودک و والدین او طاقت فرسا شده و باعث ایجاد نگرانی می‌شود. شب اداری کودکان ممکن است به دلایل مختلفی مثل مشکلات روانی، روند طبیعی رشد و عوامل ژنتیکی رخ دهد. در این مطلب سایت دکتر دشتکی می‌کوشیم به ریشه‌یابی این مشکل و ارائه راهکارهای درمانی آن بپردازیم.
شب ادراری در کودکان به چه میزان رخ می‌دهد؟
کودکان در سن ۲ تا ۴ سالگی توانایی کنترل مثانه را به دست می‌آورند با این وجود در کودکان ۴ تا ۶ ساله هم گاهی این مشکل دیده می‌شود. کودکانی در سن ۵ تا ۶ سال که بیشتر از دوبار در هفته با مشکل شب اداری مواجه می‌شوند معمولا با یک اختلال مواجه هستند که باید برای درمان آن اقدام کرد.
۴۰ درصد کودکان قبل از ۳ سالگی مشکل شب اداری را تجربه می‌کنند. دلیل اینکه چرا یک کودک با این مشکل مواجه است و کودک دیگر این مشکل را ندارد چندان مشخص نیست در برخی موارد مثانه کودک کوچک است در مواردی هم کودک متوجه نمی‌شود که چه زمانی مثانه او پر شده و باید از خواب بیدار شود.
چه چیزهایی در رابطه با شب اداری در کودکان جای نگرانی ندارد؟
از آنجا که شب اداری در اغلب کودکان رخ می‌دهد در بیشتر موارد امری طبیعی بوده و جای نگرانی ندارد. بسیاری کودکان تا ۴ سالگی در طول روز به دستشویی می‌روند اما در طول شب کنترل ادرار برای آن‌ها کار ساده‌ای نخواهد بود. با وجودی که بسیاری کودکان قبل از ۶ سالگی می‌توانند در شب‌ها ادرار خود را کنترل کنند اما هستند کودکانی که تا سن۱۲ سالگی هم با مشکل شب اداری مواجه می‌شوند.
استرس‌های شدید، نگرانی از مواردی که در مدرسه رخ می‌دهد و مواردی از این دست ممکن است باعث شود که کودک در طول شب با مشکل کنترل ادرار مواجه شود. بسیاری کودکان تا دوره نوجوانی تجربه خیس کردن رختخواب خود را دارند و این امر جای نگرانی ندارد.
در صورتی که کودک مشکل شب ادراری نداشته و ناگهان با این مشکل مواجه می‌شود لازم است که به پزشک مراجعه شود. شاید استرس یا مشکل جسمی خاصی باعث بروز این مشکل شده که باید شناسایی شود. والدین می‌توانند نگرانی‌های خود در خصوص شب ادراری کودک را با متخصص مطرح کنند. متخصص اطفال در این مورد می‌تواند کمک کند و اگر ریشه مشکل روانی باشد معمولا کودک را به یک روانشناس یا روانپزشک معرفی می‌کند. اگر مشکل ریشه در استرس کودک داشته باشد یا کودک بیماری خاصی داشته باشد متخصصان می‌توانند آن را بررسی کرده و درمان کنند.
شب ادراری در کودکان چه انواعی دارد؟
متخصصان در یک تقسیم بندی اصلی شب اداری در کودکان را به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم بندی می‌کنند که در اینجا بیشتر در مورد آن‌ها توضیح می‌دهیم.
شب ادراری اولیه
در این شرایط کودک از همان ابتدای تولید توانایی کنترل ادرار در طول شب را نداشته و با بالا رفتن سن این مشکل همچنان در او وجود دارد. این کودکان معمولا دوره خشکی شبانه را تجربه نکرده و مشکل آن‌ها به عواملی مثل رشد کند مثانه، عوامل ژنتیکی و مانند آن بستگی دارد.
شب ادراری ثانویه
در این حالت کودک حداقل۶ ماه یا بیشتر کنترل ادرار داشته اما با گذشت زمان مشکل او دوباره باز می‌گردد یا برای اولین بار مشاهده می‌شود. عواملی مثل استرس زیاد و تغییرات زندگی، عفونت‌های ادراری و یبوست شدید می‌تواند باعث شکل گیری این مشکل شود.
هردو این مشکل‌ها به دلیل عوامل متفاوت شکل می‌گیرند و درمان آن‌ها هم با یکدیگر فرق دارند. در مواردی شب ادراری کودک یک نشانه و هشدار در خصوص اختلالات مختلف روحی و استرس‌ها است که باید ریشه آن شناسایی شود و برای برطرف کردن آن اقدام کرد.
چرا کودکان دچار شب ادراری می شوند؟
شب ادراری کودک ممکن است به دلایل مختلف جسمی و روحی رخ دهد در اینجا ما بیشتر به عواملی اشاره می‌کنیم که ریشه غیر پزشکی دارند:
اختلالات خواب
راه رفتن در خواب و آپنه خواب می‌توانند سبب شب ادراری کودک شوند. برخی افراد در طول شب با کمبود اکسیژن مواجه می‌شوند که باعث افزایش حجم ادرار و مشکل شب ادراری می‌شود. ریشه‌یابی اختلالات خواب و درمان آن به برطرف شدن مشکل شب ادراری در کودکان منجر می‌شود.
استرس
کودکی که استرس بالایی دارد و نمی‌تواند در مورد نگرانی‌های خود با دیگران صحبت کند گاهی با مشکل شب ادراری درگیر می‌شود. یافتن ریشه ترس‌ها برطرف کردن آن‌ها در این افراد بسیار ضروری است و حضور یک روانشناس کودک مجرب کمک می‌کند مشکل ریشه‌یابی شود و راهکارهای درمانی مناسب را معرفی می‌کنند.
سابقه خانوادگی
کودکانی که در یکی از اعضای خانواده آن‌ها مشکل شب ادراری وجود دارد بیشتر از سایرین در معرض مشکل شب ادراری هستند.
مواردی مثل عدم تعادل در هورمون‌ها، مصرف برخی داروها، بیماری‌های عصبی، دیابت کودکان، عفونت مجاری ادراری، ترشح مواد شیمیایی متفاوت در کودکان بیش فعال، تولید ادرار زیاد توسط کلیه و مانند این هم می‌تواند باعث بروز این مشکل در کودکان شود.
شب ادراری در کودکان چطور درمان می‌شود؟
در اغلب موارد کودکان با روش‌های درمان خانگی به مرور درمان می‌شوند. با ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی کودک مثل مصرف نکردن نوشابه‌های گازدار و مایعات قبل از خواب می‌توان به درمان کودک کمک کرد. در بسیاری موارد همین که یک یا دو بار در طول شب کودک برای دستشویی بیدار شود مشکل را برطرف می‌کند. برای درمان شب ادراری‌های جدی که با درمان‌های خانگی برطرف نمی‌شوند، قبل از هرچیز ریشه مشکل باید شناسایی شود اگر علت و ریشه روحی روانی (ثانویه) برای مشکل وجود داشته باشد بهتر است برای درمان از روانشناس کودک و نوجوان کمک گرفت اما اگر ریشه مشکل پزشکی و جسمانی (اولیه)باشد برای درمان باید به متخصص اطفال مراجعه شود.در مواردی که مشکل جدی‌تر است برخی متخصصان از دارودرمانی استفاده می‌کنند. گاهی مصرف داروهایی که استرس کودک را کاهش داده و خوابی آرام به او هدیه کند به رفع مشکل کمک می‌کند. بدون تجویز پزشک استفاده از دارو برای درمان شب ادراری کودک توصیه نمی‌شود و خوددرمانی در این خصوص می‌تواند آسیب‌زا باشد.
در مواجه شدن با شب ادراری کودکان والدین چه کارهایی نباید بکنند؟
هر رفتار و گفتاری که والدین در برخورد با این مشکل داشته باشند می‌تواند روی روحیه کودک تاثیر مستقیم بگذارد. این مشکل ممکن است برای والدین دردسرهای زیادی ایجاد کند و این امر می‌تواند سبب خشم و عصبانیت آن‌ها شود اما باید به شدت مراقب رفتار و گفتار خود باشند. سرزنش کودک، تمسخر او و هر رفتار تحقیرآمیزی ممکن است روی رشد شخصیت کودک و حس عزت نفس او تاثیر منفی بگذارد. مشکل شب ادراری به مرور زمان برطرف می‌شود اما زخم‌های روحی که والدین یا سایر نزدیکان در مواجه با این مشکل در روح کودک می‌گذارند ممکن است در طولانی مدت و حتی تا بزرگسالی ادامه داشته باشد.
نباید هر بار دستشویی رفتن کودک با سرزنش و ایرادگیری همراه باشد، ایجاد استرس و نگرانی در خصوص شب ادراری می‌تواند مشکل کودک را تشدید کرده و روند درمان را طولانی‌تر کند. گاهی والدین باید سبک تربیتی خود را اصلاح کرده و رابطه عمیق‌تری با کودک خود برقرار کنند این به نوبه خود به رفع مشکل کمک می‌کند. انجام برخی حرکات ورزشی که ماهیچه‌های تحتانی کودک را تقویت کند و بیشتر کردن تعداد دفعاتی که کودک به دستشویی می‌رود هم به رفع مشکل کمک می‌کند. متاسفانه بسیاری والدین در مواجه با مشکل شب ادراری کودک دچار استرس می‌شوند و این نگرانی خود را به کودک هم انتقال می‌دهند. شب ادراری کودکان در اغلب موارد یک امر طبیعی است و مواجه با آن هم باید به همین شکل طبیعی باشد، نباید از این مشکل یک فاجعه نگران کننده ساخت و والدین یا فرزندان نباید با ترس مواجه شوند.
نتیجه گیری
شب ادراری در کودکان در بسیاری موارد امری طبیعی است و با بالا رفتن سن کودک مشکل برطرف می‌شود. در مواردی این مشکل ریشه جسمانی دارد و به سبب بیماری‌های مختلف بروز پیدا می‌کند که باید ریشه آن شناسایی شده و برای درمان اقدام کرد در موارد دیگر ریشه مشکل روحی و روانی است که متخصص روانپزشک یا روانشناس کودک می‌تواند به ریشه‌یابی مشکل و درمان آن کمک کند.
هیچ نظری ثبت نشده است! اولین نفر باشید.