داشتن روابط سالم و پویا بین اعضای خانواده بسیار مهم است و روی کیفیت زندگی تک‌تک اعضا تاثیر می‌گذارد. کمک گرفتن از انواع مشاوره خانواده کمک می‌کند اعضای خانواده روابط خود را بهبود بخشیده و روابط بهتری بایکدیگر داشته باشند. این شاخه از علم روانشناسی از تکنیک‌های مختلف برای ریشه‌یابی مشکلات خانواده و رفع آن‌ها بهره می‌برد. در این مطلب سایت دکتر دشتکی به بررسی این متد و کارکرد هرکدام می‌پردازیم، اگر به کسب اطلاعات بیشتر در این حوزه علاقه دارید همراه ما باشید.
مشاوره روانشناسی خانواده چه چیزی هست و چه چیزی نیست؟
مشاوره خانواده یکی از تخصص‌های رشته روانشناسی است که به احساسات اعضای خانواده و همسران می‌پردازد. گاهی خانواده‌ها دوره‌های دشواری مثل غم، استرس، اندوه و مانند آن را می‌گذرانند دراین شرایط بحران‌هایی به وجود می‌آید که با کمک متخصص عبور از آن‌ها راحت‌تر شده و عوارض کمتری روی اعضای خانواده دارد. انواع مشاوره خانواده درواقع روی گفت‌وگو درمانی تمرکز می‌کنند تا روابط اعضا را بهتر کنند. اگر در بین اعضا اختلالات خاص روانشناسی شناسایی شود متخصص تلاش می‌کند آن‌ها را درمان کرده و شیوه برخورد صحیح با فرد را به سایر اعضا آموزش دهد.
هریک از اعضای خانواده دیدگاه‌ها، نگرش‌ها و باورهای خاص خود را دارند که باعث می‌شود بین جهان آن‌ها و سایر اعضا تفاوت‌هایی وجود داشته باشد، مشاور کمک می‌کند افراد به درک بهتری از سایر عزیزانشان برسند و بتوانند تعامل بهتری با آن‌ها داشته باشند.
اصلاح یک سری عادت‌های غلط، یادگیری شیوه تعامل و گفت‌وگو با یکدیگر و درک درست همدیگر از چیزهایی است که در جلسات مشاوره خانواده آموزش داده می‌شود که اهمیت این موضوع را بیش از پیش آشکار می‌کند.
انواع مشاوره خانواده کدام است؟
مشاوره خانواده یک ابزار است که از اصول روانشناسی برای بهبود روابط اعضای خانواده و حل مسائل استفاده می‌کند در اینجا برخی از مهمترین انواع مشاوره خانواده که می‌تواند در شرایط مختلف راهگشا باشند را معرفی می‌کنیم. شاید نام مشاوره طلاق هم به گوش شما خورده باشد برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد مطلب در جلسه مشاوره طلاق چه بگوییم و چه نگوییم؟ را هم مطالعه کنید.
درمان ساختاری
در این روش درمانی متخصص روی تنظیم و تقویت سیستم خانواده تمرکز می‌کند این راهکار درمانی می‌کوشد مرز مناسبی بین کودکان و بزرگسالان ایجاد کند و اطمینان حاصل می‌کند که والدین آگاه و تحت کنترل هستند. متخصص در این روش به اعضای خانواده می‌آموزد که توانایی‌های خود را از طریق یادگیری و پیگری بالا ببرند و روابط خود را با سایر اعضا اصلاح کنند. تمام تلاش درمان ساختاری بهبود ساختار خانواده و قرار گرفتن اعضا در جای خود است.
درمان سیستماتیک
این راهکار درمانی سعی می‌کند معنای پشت هر رفتار اعضای خانواده را آشکار کند و به روابط ناخودآگاه اعضای خانواده می‌پردازد. درمان سیستماتیک که طرفداران زیادی دارد به عمق مسائل و مشکلات اعضای خانواده پرداخته کمک می‌کند آن‌ها را ریشه‌یابی کنند، درک مشکل در این شرایط ساده‌تر شده و راه حل آن هم آشکار می‌شود.
بوونیان (Bowenian) از خاص‌ترین انواع مشاوره خانواده
گاهی همه اعضای خانواده حاضر نمی‌شوند در جلسات مشاوره خانوادگی حاضر شوند یا شرایطی وجود دارد که علارغم میل باطنی خود قادر نیستند در این جلسات حاضر باشند در این شرایط متخصص به سراغ تکنیک بوونیان (Bowenian) می‌رود. به این ترتیب شرایطی را فراهم می‌کند که اعضا بتوانند به شکل طبیعی به تخلیه احساسات خود پرداخته و با شخص ثالت صحبت کنند. در نهایت به اعضا یاد داده می‌شود که چطور از نظراحساسی واکنش پذیری کمتری داشته باشند و برخورد پخته‌تری نشان دهند.
موری بوون مبتکر این روش درمانی معتقد بود الگوها در خانواده‌ها می‌مانند و از نسلی به نسل بعد منتقل می‌شوند و رفتارهای مشکل‌ساز را به وجود می‌آورند. در این روش الگوهای سمی شکسته می‌شوند و با ایجاد تمایز و استقلال در بین اعضای خانواده روابط سالم بین آن‌ها تقویت می‌شود.
درمان به شیوه راهبردی
یکی دیگر از انواع مشاوره خانواده درمان راهبردی است که یک روش مستقیم، کوتاه و ساده است. در این روش متخصص به اعضای خانواده تکالیفی می‌دهد که به کمک آن به ارزیابی و تنظیم نحوه تعامل و تصمیم‌گیری بپردازند و تعاملات خود را تغییر بدهند. تمرکز این درمان روی خانواده است و به تقویت قدرت آن می‌پردازد. به این ترتیب اعضایی که قدرت کمتری دارند هم می‌توانند ارتباطات موثرتری برقرار کرده و به تقویت خانواده کمک کنند.
خانواده درمانی به شیوه روان‌پویشی
در این روش تلاش می‌شود روی سلامت روان اعضای خانواده و بررسی مشکلات و اختلالات آن‌ها تمرکز شود. در خانواده‌هایی که یکی یا چند عضو آن درگیر اختلالات روانی هستند این راهکار درمانی بهترین انتخاب است و سعی می‌کند سبک زندگی آن‌ها را اصلاح کرده و تعامل اعضای خانواده با این افراد و بالعکس را ارتقا دهد.
تکنیک درمانی شناختی رفتاری
خانواده درمانی شناختی رفتاری در بین متخصصان بسیار محبوب است. در جلسات درمانی به این روش روی رویکرد رفتار درمانی شناختی مربوط به خانواده متمرکز شده می‌کوشد مشکلات را برطرف کند. در این درمان حضور بیشتر اعضای خانواده در جلسات الزامی است.
مشاوره خانواده به روش سنتی
در این روش که به مشاوره خانوادگی هم مشهور است به شکل جامع به بررسی مشکلات اعضای خانواده پرداخته می‌کوشد درگیری‌ها و اختلافات دائم بین اعضا، والدین و زوجین را برطرف کند. برای خانواده‌های سنتی که الگوهای ارتباطی ناسالمی دارند و دائما با سوء تفاهم، نارضایتی، عدم صمیمیت و بحث‌های مختلف درگیرند این نوع مشاوره خانواده بهترین انتخاب است.
مشاور به عنوان یک کارشناس بی‌طرف فضای امنی را ایجاد می‌کند که همه احساسات خود را مطرح کنند و به کمک تکنیک‌های مختلف به آن‌ها می‌آموزد همدلی بیشتری داشته با درک بهتر یکدیگر و پذیرش تفاوت‌ها بهتر با یکدیگر تعامل داشته باشند.
مشاوره خانواده با رویکرد حل مساله
یک روش دیگر از انواع مشاوره خانواده حل مساله است که بسیار هدفمند و کاربردی است. در این روش به تحلیل مشکلات مهم پرداخته می‌شود تا راهکاری برای حل آن‌ها بیابد. در این روش نخست باید مشکل را شناسایی کرد، بعد به ریشه‌یابی آن پرداخت و با درک عمیق‌تر آن برای حل آن گزینه‌های مناسب را یافت. در پایان هم یک استراتژی مناسب برای حل مسئله پیشنهاد می‌شود که مورد پذیرش همه اعضا باشد. این تکنیک برای شرایطی که خانواده با یک بحران خاص مثل مشکلات مالی، ازدست دادن عزیز، تغییرات بزرگ زندگی و مسائل سلامت مواجه است انتخاب خوبی است.
کدامیک از انواع مشاوره خانواده انتخاب بهتری است؟
هرکدام از راهکارهای درمانی که به عنوان انواع مشاوره خانواده معرفی شدند می‌توانند در جای خود بسیار مفید و اثرگذار باشند. متخصص است که با بررسی شرایط خانواده، مشکلات و نیازهای آن‌ها می‌تواند بهترین گزینه را برای آن‌ها انتخاب کند.
برای یافتن بهترین تکنیک مشاوره خانواده باید به متخصص مراجعه شود و ضمن توضیح مسائل و مشکلات انتخاب تکنیک مناسب را به او سپرد.
گام بعدی همراهی و اعتماد به مشاور است. تمام اعضای خانواده که در جلسات حاضر می‌شوند باید به متخصص اعتماد کنند و با راهکارهای درمانی او همراهی داشته باشند تا بهترین نتیجه از جلسات حاصل شود. مشاور بی‌طرف، متخصص و امین است به همین دلیل کلیه اعضای خانواده باید به او اعتماد کنند و با صداقت آنچه در ذهن‌شان می‌گذرد را با او درمیان بگذارند. گاهی مشاوره خانواده برای برطرف کردن برخی رفتارهای نادرست و شرایط تک تک اعضای خانواده کافی نیست و باید برای حل مسائل خود به سراغ مشاوره فردی بروند برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص مطلب انواع مشاوره فردی کدام است و هریک چه کاربردی دارند؟ را هم مطالعه کنید.
چه زمان باید به مشاوره خانواده مراجعه کرد و جلسات درمانی چقدر طور می‌کشند؟
وقتی اختلافات و درگیری اعضای خانواده اثرات منفی روی سلامت روان اعضا گذاشته، تمرکز کافی برای انجام امور روزمره زندگی خود را ندارند و فکر می‌کنند به کمک نیاز دارند بهترین زمان برای شروع جلسات مشاوره خانواده است. انواع مشاوره خانواده کمک می‌کنند اعضا سلامت روان از دست رفته خود را بازیابند، عزت نفس آن‌ها بازگردد و با آرامش و آسایش کنار هم زندگی کنند. دریافت کمک تخصصی در شرایطی که اوضاع خوب نیست و روی زندگی همه اثرگذاشته بهترین گزینه است که می‌تواند خانواده را از بن بست خود ساخته خارج کند. گاهی شرایط خانواده دستخوش تغییر می‌شود و خانواده‌ای که مشکلی نداشته با درگیری، اختلال نظر و مشکلات متعددی مواجه می‌شود که ظاهرا قابل حل نیستند این موضوع ممکن است برای همه خانواده‌ها پیش بیاید برای خارج شدن از چرخه درگیری و تضاد کمک گرفتن از مشاور بهترین راهکار است.
نمی‌توان تعداد جلسات مشخصی برای درمان خانواده ذکر کرد، چراکه تعداد جلسات و طول زمان برگزاری آن به شرایط بستگی دارد. جلسات معمولا حدود یک ساعت طول می‌کشد و به شکل هفتگی برگزار می‌شوند. در شرایطی که اوضاع بحرانی و مشکلات خیلی بزرگ باشند ممکن است تعداد این جلسات بیشتر شود.
نتیجه گیری
انواع مشاوره خانواده تکنیک‌هایی است که به اعضای خانواده کمک می‌کند مشکلات خود را شناسایی کرده، برای برطرف کردن آن تلاش کنند. هر روش درمانی روی موضوع خاصی تمرکز دارد و راهکارهای متفاوتی را برای مشکل پیشنهاد می‌کند اما تمرکز همه آن‌ها بر بهبود روابط بین اعضای خانواده، تعامل بهتر و درک درست یکدیگر است. هرچه همراهی و همکاری اعضای خانواده بیشتر باشد راهکارهای درمانی اثرگذاری بیشتری داشته و سریع‌تر عمل می‌کنند.
دیگر مقالات
آیا درمان افسردگی با کتامین تراپی امکان پذیر است؟
